รู้หรือไม่ “โกษาปาน” มีเมีย 22 คน ทำฝรั่งเศสตะลึง ลือกันให้แซดทั้งวังแวร์ซายน์

ในจดหมายเหตุของเจ้าพระยาโกษาปานนั้น ครั้งที่ไปเป็นราชทูตที่ฝรั่งเศส ได้มีสตรีฝรั่งเศสคนหนึ่งถามว่า เจ้าพระยาโกษาปาน มีภรรยากี่คน ซึ่งท่านก็ตอบไปว่า 22 คน และบอกว่า เรื่องนี้ที่ฝรั่งเศสอาจจะแปลก แต่เมืองไทยไม่แปลก เพราะยิ่งมีเมียมาก ก็เท่ากับมีบุญวาสนามาก

ข้อมูลจาก “ชีวิตสังคมของโกษาปาน ในขณะพำนักอยู่ที่กรุงฝรั่งเศส” โดย นพ.วิบูล วิจิตรวาทการ  ความตอนหนึ่งระบุว่า สตรีสาวๆคนหนึ่ง ถามเป็นทีสัพยอกเล่นกันว่า

“ท่านราชทูตเจ้าคะ ต่างว่าดิฉันยอมเป็นภริยาของเจ้าคุณ เจ้าคุณจะรับดิฉันเป็นภริยาไหม ที่จริงเจ้าคุณคงมีเมียอยู่แล้วมิใช่หรือ แต่เข้าใจว่าไม่เป็นที่รังเกียจ เพราะเคยได้ยินใครเขาว่าที่เมืองไทยโน้นใครจะมีเมียสักกี่คนๆ ก็ได้ ไม่ถือว่าเป็นความผิดประเพณีสามีภรรยากัน”

ท่านราชทูตตอบไปว่า “เปล่า ไม่เป็นที่รังเกียจมิได้ ถ้าหล่อนจะยินยอมดังนั้นแล้ว เราคงบำรุงเลี้ยงมิให้อาทรร้อนใจถึงอนุภรรยาเรามีสักกี่คนๆ เราจะตั้งหล่อนให้เป็นใหญ่ยิ่งกว่าเขาทั้งหลายเหล่านั้น ห้องหอที่อยู่กินนอน เราจะจัดให้ดีที่สุด ซึ่งเราสามารถจะจัดได้ ให้สมยศสมตระกูลของหล่อนทุกอย่าง”

หญิงคนนั้นจึงถามท่านราชทูตต่อไปว่า “ก็เมียเล็กเมียน้อยนั้น เจ้าคุณมีสักเท่าไร ดิฉันอยากรู้นัก เจ้าคุณช่วยบอกได้ไหมคะ”

“ได้ซิหล่อน ได้ ทำไมจะไม่ได้ เรามี 22 คน เท่านั้น”

“แหม เจ้าคุณ มีถึง 22 คนเชียวหรือเจ้าคุณ แหม ไม่ใช่น้อยเลย 22 คน แหม เหลือเกินจริง เหลือเกิน”

“นี่แน่ะหล่อน อย่าเพิ่งตกใจก่อน เราจะบอกให้ หล่อนเห็นแปลกในการที่เรามีเมียถึง 22 คน เพราะยังไม่เคยได้ยินว่าใครในเมืองนี้มีมากถึงอย่างนี้ แต่ในเมืองไทยนั้น ไม่มีใครเห็นแปลก ใครจะมีเท่าไรก็ได้  ยิ่งกว่านี้ ใครยิ่งมีมาก เขายิ่งนับถือว่าเป็นคนมีบุญวาสนามากต่างหาก ก็เมื่อพื้นบ้านพื้นเมืองเขานิยมอย่างนี้แล้ว ใครเล่าจะอาจฝืนความนิยมของเขาได้ ใครทำก็ยากยิ่งกว่ากลิ้งครกขึ้นภูเขาเสียอีก อย่าว่าที่อื่นไกลเลยดูเอาแต่ในเมืองฝรั่งเศสนี้เถิด ทุกวันนี้มีธรรมเนียมผัวเดียวเมียเดียวมิใช่หรือ นี่หากจะมีธรรมเนียมใหม่ ให้หญิงคนเดียวมีสามีได้ถึง 22 คน ถ้าเคยเสียแล้ว คงไม่เห็นแปลกอะไร จะกลับเห็นแปลกที่จะมีคนเดียวเสียอีก”

เรื่องโกษาปานมีเมีย 22 คน นี้ กลายเป็นข่าวลือไปทั่วราชวัง ทั้งขุนนางและหญิงชาววังทั้งหลายต่างวิจารณ์กันอย่างสนุกสนาน วันหนึ่งหลังจากกินเลี้ยง ท่านขุนนางฝรั่งเศสคนหนึ่งก็แกล้งกล่าวล้อโกษาปานอีก

โดยอำนวยพรไปถึงเมีย 22 คนของท่านราชทูตด้วยว่า “ขอให้อยู่เป็นสุขทุก ๆ คน ถึงแม้จะมีค่อนข้างจะมากหน่อย เข้าใจว่าคำอวยพรจะแผ่ไปถึงเขาทุกคนได้”

ท่านราชทูตตอบว่า “จะมากมิมากก็ตามทีเถิด เราก็อยู่เป็นสุข เขาก็อยู่เป็นสุข ข้อนี้เป็นข้อสำคัญกว่าอะไร ๆ หมด ส่วนเราอวยพรให้ท่าน ก็แทบจะนึกอวยพรให้มีภรรยาถึง 22 คน เหมือนกับเราบ้างเหมือนกัน แต่เกรงใจว่าจะไม่เป็นที่พอใจของภรรยาที่ท่านมีไว้แล้ว หาไม่คงอวยพร และคงชี้วิธีให้สำเร็จไปตามนั้นเป็นแน่ แต่คราวนี้เราของดไว้ก่อน เป็นแต่เพียงกล่าวว่า เจริญ ๆ เทอญ”

ขอขอบคุณ
แหล่งที่มา : sanook